Napolyonun doğu rüyası tam bir kabusa dönmüştü

Avrupa’da 18. yüzyılın sonlarında diğer yüzyıla da damgasını vuracak çok önemli gelişmeler yaşandı ve 1789’da yapılan Fransız İhtilali bütün Avrupa’yı altüst etti.Bütün dünyayı kontrolüne almak isteyen Napolyon,Venedik topraklarını ele geçirip,Korlu,Zenta,Ayamavra,Kefalonya gibi adalara yerleşerek Osmanlı Devleti ile doğrudan komşu oldu. Bir sonraki adımını Mısır’a atmayı planlayan Napolyon,Mısır Seferi’nin onaylanmasından sonra gizlice güçlü bir donanma hazırlığına girişti ve Fransız ordusunun en şekçin generalleri Kleber,Reynier,Bon,Desaix ve Menou komutasındaki beş tümen kuruldu.40 bin kadar askerden oluşan bu sözde yardımsever orduya “Doğu Ordusu” adı verildi.Napolyon’un bulunacağı amiral gemisinin adı da. “Orient”,yani “Doğu” idi. 1798’in 2 Temmuz’unda Mısır’a çıkan Napolyon,sefere çıkma sebebini “Mısır halkını Memlük beylerinin zulmünden kurtararak,padişahın otoritesini tekrar tesis etmek” diye açıklamış,Üçüncü Selim’in dostu bildiği Fransa’nın bu atağı Osmanlı yönetimi için tam bir sürpriz olmuştu. Napolyon,Ehramlar,yani Piramitler Savaşı’nda Memlükler’i yendi ve 22 Temmuz’da Kahire’ye girdi,ancak Fransızlar’ın sevinci uzun sürmedi.İngiliz Amiral Nelson komutasındaki İngiliz Donanması Mısır’a giden bir Fransız filosunu 1 Ağustos 1798’de Nil Nehri’nin ağzında Ebukir Deniz Muharebesi’nde yok etti ve Mısır’a hakim olan Napolyon gemilerinin batırılmasıyla çok zor duruma düştü.Artık Fransızlar’ın anavatanlarıyla irtibatı kesilmiş ve karaya mahkum edilmişlerdi. Fransız lider Mısır Seferi,en az Osmanlı Devleti kadar,Rusya’yı ve Hint sömürge yolları tehlikeye giren İngiltere’yi huzursuz etmişti.Fransa’yı tek başına Mısır’dan çıkararak güce sahip olmadığını bilen Osmanlı İmparatorluğu derhal ittifak arayışına girişmiş ve 3 Ocak’ta Rusya,5 Ocak’ta İngiltere ve 21 Ocak’ta Sicilteyn,yani Napoli Krallığı ile ittifak antlaşmaları imzalamıştı.İngiltere,Mısır’ın işgalinin sömürgesi Hindistan’ı tehlike altına sokması yüzünden Osmanlı İmparatorluğu’na yardım edecekti. Mısır’da güvende kalabilmek için Suriye’nin alınmasına karar veren Napolyon,ordusuyla harekete geçerek 1799 Şubatı’nda Gazze,Remle ve Yafa şehirlerini alarak,Akka Kalesi’ni kuşattı,lakin Cezzar Ahmed Paşa’nın savunmasını aşamadı.Kaleyi 64 gün kuşatma altında tutan Fransızlar pek çok kayıp verdikten sonra çekildiler,Yafa ve Gazze’de de tutunamayıp,Kahire’ye döndüler. Napolyon,bu sırada karısı Josephin’in ona ihanet ettiği yolundaki söylentiler kulağına gelince büsbütün çileden çıktı.Artık tek arzusu bir an önce Paris’e gitmek ve biten doğu hayalinin yerine Fransa’daki iç dengelerden yararlanarak ülkesindeki en üst makamları ele geçirmekti.Büyük bir kumar oynamaya karar verdi ve 22 Ağustos 1799 gecesi takviye birlikler getirme bahanesi ile komutayı generallerinden Kleber’e devrederek birkaç adamıyla birlikte bir firkateyn ve iki küçük gemiyle Fransa’ya doğru gizlice yola çıktı. Bu sırada Osmanlı yönetimi de Sadrazam Yusuf Ziya Paşa ile Kaptanıderya Küçük Hüseyin Paşa’nın komutasındaki ordusunu Mısır’a sevketti,ancak Osmanlı’nın teşebbüsleri 1801’in ortalarına kadar sonuçsuz kaldı.Fransılar,Osmanlı ve İngiliz birlikleri karşısında 21 Mart 1801’de yapılan İskenderiye Savaşı’nda yenildiler ve bundan sonra Mısır’da daha fazla tutunamayıp,1801’in 30 Ağustosu’nda imzalanan Amiens Antlaşması ile ülkeden ayrıldılar.
|
Napolyon'un "Doğu Rüyası" Tam Bir Kabusa Dönmüştü